Yüzlerce yıllık mirasın üzerinde hamsi çevirdi: Koruma projesi bakanlıkta
ANTALYA – Televizyon kanallarında yayınlanan şef müsabakalarına katılarak ismini duyuran ve bir toplumsal medya fenomeni haline gelen Ayten Yıldız’ın ‘1’inci derece sit alanı ve kesin korunacak hassas alan’ olarak tescilli Sinan Değirmeni’nde yüzlerce yıllık tarihi tahıl ambarlarında hamsi kızartması reaksiyon çekti.
TARİHİ AMBARLARIN MODÜLLERİNİ KULLANDI
Şef Akademi’de tanınır olduktan sonra Tiktok, Instagram üzere mecralarda sıra dışı yemek pişirme görüntüleri yayınlamaya başlayan Yıldız, Türkiye’nin çeşitli yerlerinde tabiatın içinde yemek pişirdiği anları paylaştığı görüntülerle ilgi çekiyordu. Lakin yayınladığı son görüntüde Yıldız’ın, Antalya’nın Konyaaltı ilçesindeki Sinan Değirmeni’nde yüzlerce yıllık tarihi tahıl ambarlarının ortasında ateş yakması reaksiyon çekti.
Videoda, Yıldız’ın tarihi ambarlardan birinin kiremitini yağlayıp hamsi tava yaptığı manzaralar yayınlanınca kültürel miras uzmanları ve arkeologlar bölgede müdafaa projesinin başlatılması için davet yaptı.
KİMİ VAKİT VANDALLIK, KİMİ VAKİT YAĞMA
Tarihi alanların sit alanı ilan edilip, muhafaza statüsüne alındıktan sonra yazgısına terk edilmesini eleştiren uzmanlar, yapıtlarda kimi vakit miras şuurundan uzak davranışlarla, kimi vakit da defineci yağmalarıyla oluşan tahribatın önüne geçilmesini istedi.
Arkeolog Ümit Işın, “Hamsi hoş olmuş lakin keşke o eski kiremit kullanılmasaydı. Kültür varlıklarına dikkat etmek lazım” diyerek maddeyi hatırlattı.
Antik kentlerde güvenlik ve müdafaa çalışmalarının artırılmasına muhtaçlık olduğunu söz eden Işın, “Korunması gerekli taşınmaz nitelikteki tarihi yapıtların yıkılmasına, bozulmasına, tahribine, yok olmasına yahut ziyana uğramalarına taammüden sebebiyet verenler için idari ceza ve para cezası” öngören 2863 sayılı yasanın uygulanabilmesi ve tarihi alanlarda faal müdafaanın sağlanabilmesi için sit alanlarının fotokapan ve drone teknolojileriyle 7/24 izlenmesi gerektiğine vurgu yaptı.
Arkeolog Ümit Işın ASIRLIK MİRAS DUMAN ALTI OLDU
Ateş yakılan yerde bulunan tarihi ambarların birer kültür mirası olduğunun altını çizen Antalya Kültür Varlıkları Envanteri sorumlusu Deniz Kaplan da “Orada pişirmede kullanılan kiremit modülü bir kültür varlığı. Bu türlü bir uygulamaya nasıl müsaade edilebilir?” diye sordu.
Videodaki manzaraların cürüm niteliğinde olduğunu belirten Deniz Kaplan, “Yüzlerce yıllık ahşap tahıl ambarlarının iki metre önünde bir tenekede ateş yakıyor. Ambarlardan birinin kiremitine yağ sürüyor. Ahşap üzerine bir çivi bile çakılmadan yapılmış bu tescilli eserler, yemek gösterisine art plan olup duman altında kalıyor. Bu görüntü kamuya açık alanda yayınlanıyor. Kültürel mirasa verilen zararın hesabını soran yok. Birinci derecede korunması gereken hassas alanda yaşanabilecek bir yangını önlemeye yönelik bir çalışma da yok görüldüğü üzere. Daha evvel çıkan bir yangında bölgeye ismini veren değirmen yanmıştı. Bu görüntüden anlıyoruz ki bu türlü bir facianın tekrar yaşanmasının önünde hiçbir pürüz yok” dedi.
Antalya Kültür Varlıkları Envanteri sorumlusu Deniz Kaplan İKİ HEYET ONAY VERDİ, PROJE BAKANLIKTA
Aslında 1’inci derece sit alanı ve kesin korunacak hassas alan olan Sinan Değirmeni’ni açık hava müzesi haline getirmek için hazırlanan müdafaa projesi, Kültür Varlıkları Muhafaza Bölge Kurulu’nca onaylandı. Bölgenin evvelki statüsü ‘tarım alanı’ olduğu için Toprak Müdafaa Kurulu’nun da karar alması gerekiyordu. Toprak Koruma Kurulu da projeye onay verince bölge tarım statüsünden çıkarılıp, kültürel miras statüsüne alındı. Her iki suradan da onay alan proje, artık Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan onay bekliyor.
