Kürt kurumlarından UNESCO’ya anadil mektubu
İsviçre’nin Cenevre kentinde bulunan Kürt dernekleri, 21 Şubat Dünya Anadili Günü nedeniyle Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’ne (UNESCO) bir mektup gönderdi. Cenevre merkez postanesinde bir ortaya gelen Cenevre Kürtçe Lisan Platformu birleşenleri ortak hazırladıkları mektubu gönderdi.
İsviçre Kürt Enstitüsü ismine Fatma Şık, Cenevre Doğu Kürdistanlılar Derneği ismine Baban Ailassi, Cenevre Rojava Kürt Kültür Derneği ismine Aziz Kalo ve Güney Kürdistanlı Giawdat Sofi UNESCO’ya mektup yollamak için Cenevre merkez postanesi gittiler. Mektubu imzalayıp gönderdikten sonra Kürt kurumları ismine kısa bir açıklama yapıldı. Kurmancî lehçesiyle Fatma Şık, Soranî lehçesiyle de Baban Ailassi açıklama yaptı.
Fatma Şık, “Biz 4 modül Kürdistanlılar olarak bir ortaya geldik. Cenevre’de Kürtçe Lisan Platformunu kurduk. Bugün de Anadil Günü nedeniyle UNESCO’ya bir mektup yolladık. Mektupta anadilimizle ilgili taleplerimizi lisana getirdik. Tıpkı vakitte bir görüşme talebimiz de var. Yüz yüze görüşüp bunları iletmek istiyoruz. Bu platformu daha büyütmek istiyoruz. Bizler diasporada bulunan Kürdistanlılar olarak Kürdistan’ın bütün kesimlerine elimizden geldikçe yardımcı olacağız” dedi.
‘TALEPLERİMİZ KARŞILANMASIN’
Baban Ailassi de Cenevre’de Soranî-Kurmancî okul olduğuna vurgu yaparak, “Bunlar istekli okullar. Kürtçe resmi olmadığı için kahır yaşıyoruz. Kürt lisanı üzerinde bir baskı var. Kürt lisanına ait hazırladığımız mektubu bugün yolladık. Kıymetli taleplerimiz var. UNESCO’nun bu taleplerimiz karşılanması için bize takviye vermesini istiyoruz. Kürt diasporası Avrupa’da çok kalabalıktır. Çocuklarımıza lisanımızı öğretmeliyiz. Bunun için bir efor içerisindeyiz” tabirlerini kullandı.
UNESCO’YA GÖNDERİLEN MEKTUP
Cenevre Kürtçe Lisan Platformu kurumları tarafından UNESCO’ya gönderilen mektupta Kürtçe üzerinde çeşitli baskılar olduğuna vurgu yapıldı. Milletlerarası antlaşmalarda var olan anadilde eğitim hakkının Kürtler için de temel bir hak olduğu tabir edildi. İnsan Hakları Üniversal Beyannamesinin 26. Unsurunda herkesin eğitim hakkı olduğuna vurgu yapıldı. Kürtlerin yaşadığı her yerlerde farklı inkar ve asimilasyon siyaseti olduğuna vurgu yapılan mektupta şu taleplere yer verildi:
* Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına Dair Kontratta (1965) Anadilin eğitimdeki temel ehemmiyetini kabul ediyor. UNESCO, yerli ve tehlike altındaki lisanların korunması için bir mukavele oluşturdu. Bu nedenle bu lisanların kurucu ögeler olarak kültürel kimlik ve toplumsal bellek olarak korunmasının gerekliliği vurgulanmaktadır. Kürtçe tehlikede, Kürtçe ve çok lisanlı eğitimi faal olarak yapılması gerekir.
* UNESCO, Türkiye, İran ve Suriye hükümetleriyle bir farkındalık kampanyası başlatabilir. Ve bu temelde çocukların temel hakkı olarak anadil eğitiminin başlatmalıdır. Bu kampanyada lisan araştırmacıları, dilbilimcileri ve uzmanlarda yardım alabilir. Kürtçenin okullarda kademeli olarak nasıl yapılacağına takviye sunabilir.
* Kürtçe okul müfredatının oluşturulmasına dayanak: UNESCO eğitim kaynakları sağlayarak ve öğretmenleri eğiterek yardımcı olabilir. Mahallî Kürt teşebbüslerini desteklemelidir. Bunlar ortasında ders kitaplarının oluşturulması da yer almaktadır.
* Kürtçe konuşulan bölgelerde öğretim rehberleri ve nitelikli öğretmenlerin eğitimi, Kürt toplumu ile mahallî eğitim yetkilileri ortasında işbirliği sağlanmalıdır.
* UNESCO, Kürtçe öğretiminin yaygınlaştırılması için milletlerarası eğitim kurumlarıyla işbirliği yapabilir. Okullarda işbirliklerini kolaylaştırabilir. Örneğin üniversiteler yahut eğitim merkezleriyle lisan entegrasyonunu desteklemek için ortak projeler yapılmasına öncülük etmelidir.
* Kürtçe her üç ülkenin de (Suriye, Türkiye ve İran) okul müfredatında yer alması teşvik edilmelidir.
* UNESCO, eğitimde lisan haklarının tanınmasının uygulanmasını izlemelidir. Türkiye, İran ve Suriye’de bir izleme düzeneği kurmalıdır.
* Anadilde eğitimin garanti altına alınması için bağımsız kurumlar kurmak, yetkililerin eğitim ve insan haklarıyla ilgili memleketler arası taahhütlere hürmet göstermesini sağlamalıdır.”
Cenevre Kürtçe Lisan Platformu mektubunun sonunda UNESCO yetkililiklerin de bu hususa dair transferleri yüz yüze yapmak istediklerini lisana getirerek randevu talebinde bulundular.
(MEZOPOTAMYA AJANSI)
