Bekçilere yeni yetki: Elle arama yapabilecekler
TBMM İçişleri Komitesi’nde kabul edilen ve iç güvenlik alanında düzenlemeler içeren, Dahiliye Memurları Kanunu ve Birtakım Kanunlar ile 375 Sayılı Kanun Kararında Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile Karayolları Trafik Kanunu’nda değişikliğe gidiliyor.
Teklifle, Anayasa Mahkemesi kararı uyarınca çarşı ve mahalle bekçilerinin önleyici ve kollayıcı vazife ve yetkileri kapsamındaki hareketlerinin kapsamı belirleniyor. Buna nazaran çarşı ve mahalle bekçileri, vazife bölgeleri içerisinde bulunan konut, işyeri yahut araçların güvenliğini temin edecek önlemleri alacak, misyon saatleri içinde görevlendirildikleri bölgede tespit ettikleri kabahat fiillerini önleyecek ve genel kolluğa bildirecek.
EL İLE DIŞTAN DENETİM YAPABİLECEK
Çarşı ve mahalle bekçisi durdurduğu kişi üzerinde yahut aracında silah yahut kendisinin yahut diğerinin hayatını tehlikeye sokabilecek bir eşyanın bulunduğu konusunda kâfi kuşkunun varlığı halinde, kendisine yahut diğerine ziyan verilmesini önlemek maksadıyla bireyler üzerinde yoklama suretiyle el ile dıştan denetim yapabilecek. Araçlarda ise aracın dışarıdan bakıldığında içerisi görünen kısımlarını denetim edebilecek. Bu emelle kişinin üzerindeki elbisenin çıkarılması yahut aracın, dışarıdan bakıldığında içerisi görünmeyen kısımlarının açılması istenemeyecek.
Çarşı ve mahalle bekçilerinin haftalık çalışma müddeti 40 saat olacak. İşçi yetersizliği, vazife yoğunluğu ve gibisi durumlarda emniyet ve asayişin gerektirdiği hallerin ortaya çıkması halinde valinin onayıyla haftalık 40 saatlik çalışma müddeti en fazla 56 saate kadar artırılabilecek. Belirtilen durumların ortadan kalkmasıyla fazla çalışılan mühlet istirahat müddetine eklenecek.
Çarşı ve mahalle bekçileri harikulâde hal, terör, toplumsal olaylar, doğal afet, salgın hastalık, mevsim şartları ve gibisi durumlarda güvenlik yahut kamu nizamı ile vazifesi etkileyen mecburilik hallerinin ortaya çıkması halinde Bakan onayıyla hükümde belirtilen vakit dilimi dışında çalıştırılabilecek.
Teklifle 375 sayılı Kanun Kararında Kararname’de yapılan değişiklikle “Genel Müdür” takımının hiyerarşik üstü pozisyonunda bulunan Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanı ile Afet ve Acil Durum İdaresi Lider Yardımcısı takımının ilgili cetveldeki yeri, hiyerarşik pozisyonuna uygun halde belirleniyor.
ÇAKAR VE ZİRVE LAMBASI CEZALARI ARTIYOR
Yine teklife nazaran, yetkisiz çakar ve zirve lambası kullanan şoförlere yönelik cezalar artırılıyor. Işıklı ve/veya sesli ihtar işareti veren aygıtların kullanımına ait kararı ihlal edenlere 96 bin lira ceza verilecek, şoför dokümanları 30 gün mühletle geri alınacak ve araçları birebir müddetle trafikten men edilecek.
Hükümlerin, son ihlalin gerçekleştiği tarihten geriye gerçek bir yıl içinde 2 yahut daha fazla sefer ihlal edilmesi halinde şoförlere her seferinde 192 bin lira trafik idari para cezası uygulanarak şoför dokümanları 60 gün müddetle geri alınacak, araç da 60 gün müddetle trafikten menedilecek. Şoför, birebir vakitte araç sahibi değilse ayrıyeten tescil plakasına birebir ölçü için ceza tutanağı düzenlenecek. Bu karara mevzu aygıtlara mülki amir tarafından el konulacak ve mülki amir tarafından mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilecek.
Sürücü dokümanı geri alma süreçleri, maddede belirtilen vazifeliler tarafından yapılacak. 60 gün mühlet ile şoför evrakı geri alınanların şoför evrakları psiko-teknik kıymetlendirme ve psikiyatri uzmanının muayenesinden geçirilerek şoför evrakı almasına mani hali olmadığının anlaşılması halinde iade edilecek. Bu husus kapsamında geri alınan şoför evrakları düzenleme kapsamında verilen trafik idari para cezalarının tamamının tahsil edilmiş olması kaidesiyle iade edilecek.
Türkiye Noterler Birliğince tutulan araç sicil ve tescil sistemi bilgi tabanında yer alan bilgiler, Emniyet Genel Müdürlüğünün yanı sıra Jandarma Genel Komutanlığı ile de anlık olarak paylaşılacak. Böylelikle Jandarma Genel Komutanlığının sorumluluk alanında işlenen terör, kaçakçılık ve göçmen kaçakçılığı hatalarında kullanılan araçların takibinin yapılabilmesi, hata işlenmesinin önlenmesi, şüphelilerin yakalanması, asayişin sağlanması ve sistemsiz göçün engellenmesi amaçlanıyor.
DERNEK LOKALLERİNİN AÇILMASI VE KAPATILMASI
Anayasa Mahkemesi’nin kararı uyarınca Dernekler Kanunu’na “lokal” tarifi ekleniyor. Buna nazaran, derneklerin tüzüklerindeki gayeleri gerçekleştirmek üzere mülki yönetim amiri müsaadesiyle açılan, üyelerinin bir ortaya geldiği toplumsal yerler “lokal” olarak tanımlanacak.
Anayasa Mahkemesi kararı yeterince lokallerin açılmasına ait temel ve metotların yönetmelikle düzenleneceğine yönelik karar yürürlükten kaldırılarak, Kanun’a bu sürece yönelik unsur ihdas ediliyor. Buna nazaran, en az bir yıldan beri faaliyette bulunan dernekler lokal açabilecek. Federasyon ve konfederasyonlarda bu kaide aranmayacak. Çocuk dernekleri lokal açamayacak.
Patlayıcı, parlayıcı ve yanıcı üzere tehlikeli unsurlar üretilen, satılan, kullanılan ve depolanan yerlerde, öğretim kurumlarında, ibadethanelerde, öğretim kurumlarına ve ibadethanelere 100 metreden yakın ara içinde, öğrenci yurtlarının bulunduğu binalarda, itfaiye ve ambulans üzere müdahale ve yardım hizmetlerinin çarçabuk ulaşamayacağı yerlerde, binaların ortak kullanılan bağımsız kısımlarında, sabit yahut seyyar olarak kullanılan kara, deniz, hava ve her çeşit taşıma araçlarında lokal açılamayacak.
Lokalin hangi derneğe ilişkin olduğunu belirten tabelanın dışarıdan birinci bakışta görülebilecek bir yere asılması mecburî olacak. Dernek lokallerinde bir sorumlu müdür bulunacak. Dernek lokallerine mülki yönetim amiri tarafından alkollü içki müsaadesi verilebilmesi için lokalin alkollü yer bölgesi içinde bulunması mecburî olacak. Dernek lokallerinde mülki yönetim amirinin kararıyla canlı müzik müsaadesi verilebilecek. Dernek lokalleri, idare heyetlerince hazırlanan yönergeye nazaran işletilecek. Lokallerin açılmasına ve işletilmesine ait yöntemler yönetmelikle düzenlenecek.
Lokallerin kontrolü mülki yönetim amiri tarafından kamu görevlilerine yahut kolluk kuvvetlerine yaptırılacak. Lokal kontrolünde evvelce bildirimde bulunma ve mesai saatleri içinde yapılması koşulu aranmayacak.
Kanun’a ters faaliyet gösterdiği, kumar oynandığı, alkollü içki sunumuna ait müsaadeler alınmaksızın alkollü içki kullandırıldığı, Hayvanları Koruma Kanunu kapsamında hayvanlara makus muamelede bulunulduğu, fiziki yahut ruhsal acı çektirildiği kontrolde yetkilendirilmiş bireyler tarafından tespit edilen lokaller mülki yönetim amiri tarafından 30 günü geçmemek üzere süreksiz müddetle faaliyetten men edilecek.
Lokallerde kumar oynanması için yer ve imkan sağlanmasının, uyuşturucu yahut uyarıcı unsur imal ve ticaretinin, kullanımının, kullanımının kolaylaştırılmasının, Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Başka Aletler Hakkında Kanun’a alışılmamış silah bulundurulmasının yahut satılmasının kontrolde yetkilendirilmiş bireyler tarafından tespiti durumunda yahut belirlenen kimi fiiller nedeniyle bir yıl içinde 3 sefer faaliyetten menedilen lokallerde, bu fiiller tekrar işlendiği takdirde lokal açma ve işletme dokümanı mülki yönetim amirince iptal edilecek.
YABANCILARA İKAMET MÜSAADESİ VE HUDUT DIŞI ETME KARARI
Yabancılar ve Memleketler arası Müdafaa Kanunu’na eklenen düzenlemeye nazaran, kısa periyot ikamet müsaadesi verilmesine temel olacak taşınmazın niteliği ve kıymeti İçişleri Bakanlığınca belirlenecek.
Yabancı yahut yasal temsilcisi ya da avukatı tarafından kısa periyot ikamet müsaadesi müracaatının reddi yahut kısa devir ikamet müsaadesinin iptali kararlarına karşı mahkemeye yapılan müracaatlarda savunmanın verilmesi yahut savunma verme müddetinin geçmesiyle evrak tekemmül etmiş sayılacak. Davacının gösterdiği adrese tebligat yapılamaması halinde, İdari Yargılama Metodu Kanunu’nun ilgili kararında öngörülen müddet 2 ay olarak uygulanacak. Duruşma yapılması mahkemenin takdirine bağlı olacak.
Teklifle, yabancı yahut yasal temsilcisi ya da avukatı tarafından hudut dışı etme kararlarına karşı mahkemeye yapılan müracaatlarda yargılama sürecinin hızlandırılmasına ait değişikliğe gidiliyor. Buna nazaran, yabancı yahut yasal temsilcisi ya da avukatı, hudut dışı etme kararına karşı, kararın bildiriminden itibaren 7 gün içinde yönetim mahkemesine başvurabilecek. Mahkemeye başvuran kişi, hudut dışı etme kararını veren makama da başvurusunu bildirecek. Mahkemeye yapılan müracaatlarda savunmanın verilmesi yahut savunma verme mühletinin geçmesiyle belge tekemmül etmiş sayılacak. Davacının gösterdiği adrese tebligat yapılamaması halinde, ilgili kararda öngörülen müddet 2 ay olarak uygulanacak. Duruşma yapılması mahkemenin takdirine bağlı olacak. Müracaatlar evrakın tekemmülünden yahut orta karar ya da duruşma yapılması gereken hallerde bunların tamamlanmasından itibaren 15 gün içinde sonuçlandırılacak. Mahkemenin bu hususta vermiş olduğu karar kesin olacak. Yabancının isteği gizli kalmak kaydıyla dava açma mühleti içinde yahut yargı yoluna başvurulması halinde yargılama sonuçlanıncaya kadar yabancı hudut dışı edilmeyecek.
Yargılama tarzına yönelik yapılan değişikliklerin uygulamada karışıklığa ve hak ihlallerine sebep olmaması için ilgili kararların yürürlüğe girdiği tarihten sonra açılan davalar hakkında uygulanacak.
Türkiye’nin göç idaresinin geliştirilmesi ve kısa, orta ve uzun vadeli göç siyasetlerinin desteklenmesi gayesiyle kurulan ve vakıf senedi Resmi Gazete’de ilan edilen Göç Vakfı, Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Bağlarına Dair Kanun kapsamındaki vakıflara ait hükümlere tabi olacak.
(ANADOLU AJANSI)
