Bakan Tunç’tan arabuluculuk açıklaması: Başarı oranı yüzde 65
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, kira uyuşmazlıklarında 1 Eylül 2023’ten itibaren mecburî hale getirilen arabuluculuk uygulaması kapsamında bugüne kadar yapılan 273 bin 511 müracaattan 114 bin 346’sının mutabakatla sonuçlandığını açıkladı.
Bakan Tunç, Dikmen Hakimevi’nde düzenlenen Yönetimin Taraf Olduğu Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk Uygulamalarının Geliştirilmesi Sempozyumu’ndaki konuşmasında, son 22 yılda Türkiye’de hukuk alanında birçok gelişmenin yaşandığını, mevzuatta iyileştirmelerin yapıldığını belirtti.
Yeni muhtaçlıklar doğrultusunda mevzuatta değişiklikler yapılmaya devam edildiğini anlatan Tunç, bu kapsamda yapılan kıymetli reformlardan birinin de hukuk sistemine arabuluculuk siteminin getirilmesi olduğunu kaydetti.
Türk medeniyetinin arabuluculuk sistemine yabancı olmadığına, geçmişte ahilik sistemiyle bu prosedürün kullanıldığına işaret eden Tunç, günümüzdeki arabuluculuk sisteminin ise 2013’te ihtiyari arabuluculuğun uygulamaya konmasıyla başladığını belirtti.
İhtiyari arabuluculukta muvaffakiyet oranının yüzde 90’ı aştığını lisana getiren Tunç, bunun akabinde da 2018’de dava kuralı arabuluculuk sisteminin getirildiği tabir etti.
7. Yargı Paketi ile dava koşulu arabuluculuğun kapsamının genişletildiğini aktaran Tunç, “2013 yılından bu yana 6 milyon civarında uyuşmazlık, arabulucuların önüne gitti. Bunun 4 milyondan fazlası mutabakatla sonuçlandı. Muvaffakiyet oranı yüzde 65.” bilgisini paylaştı.
Kira uyuşmazlıklarında 1 Eylül 2023’ten itibaren arabuluculuğun zarurî hale getirildiğini belirten Tunç, “1 Eylül 2023’ten itibaren kira davalarında zarurî arabuluculuk başladıktan sonra bu uyuşmazlıkların neredeyse yarısı arabulucuya giderek tahlile kavuştu. Kira davalarında 273 bin 511 müracaat olmuş, bunun 114 bin 346’sı mutabakatla sonuçlanmış. Bunun iki tarafı olduğunu düşünelim, 229 bin vatandaşımız mahkemeye gitmeden kiracı ile kiralayan anlaşarak yoluna devam etmiş.” diye konuştu.
Yılmaz Tunç, uyuşmazlıkların barışçıl bir halde çözülmesinin toplumsal barışa hizmet ettiğini de savundu.
Adalet Bakanı Tunç, arabuluculuk sayesinde vatandaşların problemlerinin barışçıl bir halde tahlile kavuştuğunu, mahkemelerin iş yüklerinin de böylelikle azaldığını bildirdi.
Arabuluculuk mevzuatının geliştirilmesi gerektiğini lisana getiren Tunç, “Arabuluculuğun daha da geliştirilmesiyle ilgili olarak bizler de hiç durmuyoruz. Mevzuatımızın bu mevzuda geliştirilmesi lazım. TBMM’de görüşülmekte olan 9. Yargı Paketi’nde de yeniden arabuluculukla ilgili düzenlemeler var.” dedi.
Yargı Islahatı Strateji Dokümanı’nda arabuluculukla ilgili maksatların yer alacağını, temel bir arabuluculuk kanunu konusunda çalışmaların sürdüğünü kaydeden Tunç, “Arabuluculuğun temel bir kanunu olması gerekir. Bu bahisteki çalışmalarımızı bilim heyetimizle bir arada sürdürüyoruz. Alternatif uyuşmazlık tahlil formüllerinin hukuk uyuşmazlıklarında aktifliğinin daha da arttırılması, hem de ceza adaleti sistemi bakımından da geliştirmenin çabası içerisindeyiz.” sözlerini kullandı.
‘KARŞILIKLI İTİMADI İNŞA ETMENİN DEĞERLİ YOLU’
Adalet Bakanı Tunç, idarenin taraf olduğu iş hukuku, kira uyuşmazlıkları üzere özel hukuk uyuşmazlıklarında arabuluculuk kuruluşun değerinin günden güne arttığını belirtti.
Arabuluculuğu, “idarenin taraf olduğu uyuşmazlıklarda tahlile giden yolda barışın ve sağduyunun canlandırdığı güçlü bir nefes” olarak niteleyen Tunç, şöyle devam etti:
“Devletin idaresi ve yönetimi, aslında toplumun nabzının tutulduğu yerdir. Arabuluculuk bu tarafıyla, vatandaşla devlet ortasındaki arayı kapatan, köprüler kurarak karşılıklı itimadı tekrar inşa eden değerli bir yoldur.
Arabuluculuk kurumu bir dava belgesinde kaybolmuş insan hayatlarını, katı kuralların ortasında sıkışmış talepleri, resmi lisanla örtülmüş hak arayışlarını alır, bunları şeffaflık, inanç ve sağduyuyla tekrar anlamlandırır. Yönetim, bu kuruma istekli bir yol arkadaşı olarak dahil olduğunda, sadece adaletin tecellisi değil, birebir vakitte kamusal vicdanın huzuru da sağlanmış olur. Bu tahlil yolunda yönetim, bir dost üzere yaklaşmalı, dayatma yerine rızayı seçmelidir.
Çünkü arabuluculuğun özü, zıtlıkların ve arbedenin değil, uzlaşının ve ortak insani pahaların zaferidir. İşte bu yüzden arabuluculuk yönetimin taraf olduğu uyuşmazlıklarda bilhassa bir güç gösterisi değil; bilakis, merhamet ve akıl seyahatidir.
İdarenin taraf olduğu bu uyuşmazlıklarda arabuluculuğun varlığı, insanımızın devlete duyduğu inancı derinleştirmekte, toplumsal barışın alt yapısını sağlamlaştırmaktadır. Münasebetiyle arabuluculuk vatandaşın hem maddi hem de manevi menfaatini korurken, kamuyu da harç, masraf avansı, vekalet fiyatı üzere maddi külfetlerden koruyan bir sistemdir.”
İdarelerin taraf olduğu uyuşmazlıklarda arabuluculukla şu ana kadar yaklaşık 80 bin muahede sağlandığını bildiren Tunç, bakanlıklarca 7 bin 537, büyükşehir ve vilayet belediyelerince 27 bin 708, üniversitelerce de 9 bin 231 muahede yapıldığını lisana getirdi.
Yılmaz Tunç, “Bu sayısı bedelli buluyoruz lakin kâfi bulmuyoruz. Bugün bir ortaya gelmemizin değerli nedenlerinden biri de bu sayıyı daha da üstlere taşımak için yapılması gerekenleri tartışmak ve ortaya koymaktır” dedi.
(EKONOMİ SERVİSİ)
