Almanya’da seçim sonuçları: Ufukta dördüncü büyük koalisyon görünüyor

ALMANYA – Sonucu büyük bir merakla beklenen Federal Meclis seçiminden, çok az oranda yanlışla anketlerin öngördüğü sonuçlar çıktı. Tekrar anketlerin öngördüğü üzere ülkeyi güçlü koalisyon görüşmeleri bekliyor. Yüzde 28,5 oy oranıyla seçiminden birinci parti çıkan Hıristiyan Birlik Partileri (CDU/CSU) için fazla koalisyon seçeneği bulunmuyor.

Hür Demokrat Parti (FDP) ile Sahra Wagenknecht Birliği (BSW), yüzde 5 oy barajına takılıp Federal Meclis dışında kaldığı için CDU/CSU’ya sadece Sosyal Demokrat Parti (SPD) ile koalisyon seçeneği kalıyor. Bilhassa göç, iktisat ve güç alanlarında çok farklı siyasetleri olan iki partiyi güçlü koalisyon görüşmeleri bekliyor. SPD ile CDU/CSU ortasında koalisyon kurulması halinde bu, dördüncü büyük koalisyon (GroKo) olacak. 2005 ile 2018 yılları ortasında CDU’lu Angela Merkel başbakanlığında üç büyük koalisyon hükümeti vazife yaptı. Almanya’da iki partinin koalisyonu büyük koalisyon olarak isimlendiriliyor. SPD’li Başbakan Olaf Scholz, Merz’in başbakanlığında bir hükümette yer almayacağını açıklamıştı.

CDU/CSU ile Yeşiller’in milletvekili sayısı salt çoğunluk 316’ın altında olduğu için iki parti ortasında koalisyon mümkün değil. Salt çoğunluğu sağlamış olsalardı bile yeniden koalisyon mümkün değildi, çünkü CSU Genel Başkanı Markus Söder, Yeşiller ile koalisyona karşı olduğunu her fırsatta lisana getirmişti. CDU/CSU ile yüzde 20,8 oy ile ikinci sırada bulunan faşist parti Almanya için Alternatif’in (AfD) milletvekili sayısı salt çoğunluğun çok üstünde. Ancak hiçbir parti AfD ile koalisyon yapmayacağını açıkladığı için bu partinin rastgele bir koalisyon bileşiminde yer alması mümkün görünmüyor.

CDU/CSU BEKLEDİĞİ OYU ALAMADI, SPD TARİHİNİN EN DÜŞÜK OYUNU ALDI

Anketlerde oyu yüzde 30 ile 32 ortasında olan CDU/CSU, yüzde 28,5 oyla seçiminden birinci parti olarak çıktı, fakat oy beklentisinin altında kaldı. CDU Genel Başkanı Friedrich Merz, ilk sonuçların açıklanmasından sonra Berlin’de parti binasında yaptığı konuşmada, ‘tarihsel bir sonuç’ aldıklarını söyledi. Merz, ülkenin hemen bir hükümete gereksinimi olduğunu belirterek, çabucak koalisyon görüşmelerine başlamak istediğini söz etti.

SPD, Yeşiller ve FDP’den oluşan ve ‘trafik lambası’ olarak isimlendirilen koalisyon hükümetinden 9,3 puan ile en çok oy kaybeden parti SPD oldu. 1863 yılında kurulmuş olan ve açık farkla Almanya’nın en eski partisi olan SPD, yüzde 16,4 oyla üçüncü sırada yer aldı, tarihinin de en düşük oyunu almış oldu. Berlin’de parti merkezinde konuşan Başbakan Olaf Scholz, sonucu ağır bir mağlubiyet olarak niteledi, hezimetin sorumluluğunu üstlendiğini söyledi. Scholz, partinin birlik içinde kalacağını, AfD ile de çabaya devam edeceğini vurguladı.

FDP FEDERAL MECLİS DIŞINDA KALDI, LİNDNER SİYASETTEN AYRILACAK

Trafik Lambası koalisyonunun SPD’den sonra en çok oy kaybedeni, 7,1 puan ile FDP oldu. Parti, yüzde 4,3 ile yüzde 5 oy barajının altında, böylelikle de Federal Meclis dışında kaldı. Alman Birinci Televizyonu (ARD) ile Alman İkinci Televizyonu’nun (ZDF) ortak yayınındaki önderler oturumuna katılan FDP Genel Başkanı Christian Lindner, partisi Federal Meclis dışında kaldığı için siyasi hayatını bitireceğini açıkladı.

Geçen aralık ayında resmen dağılmasıyla erken seçimleri beraberinde getiren koalisyondan en az oy kaybıyla çıkan parti Yeşiller oldu. Yeşiller’in oyu 3,1 puan kayıpla yüzde 11,7 oldu. Federal Ekonomi Bakanı ve partinin başbakan adayı Robert Habeck, birinci sonuçların akabinde yaptığı açıklamada, geçen sonbaharda partinin oyunun anketlerde yüzde 10’nun altında göründüğünü, o vakitten bu yana oy kaybını oldukça azalttıklarını söyledi.

SOL PARTİ, BARAJIN ÇOK ÜSTÜNDE OYLA FEDERAL MECLİS’TE

Federal Meclis seçiminin üçüncü galibi, yüzde 8,8 ile yüzde 5 oy barajının çok üstünde bir oyla Federal Meclis’e giren Sol Parti (Die Linke) oldu. Bir-iki ay öncesine kadar partinin oyu anketlerde yüzde 3 ile 4 arasında görünüyordu. Sol Parti, 2012 seçimlerine nazaran oyunu 3,9 puan artırdı. Partinin yüklü olarak gençlerin ve Alman vatandaşı göçmen seçmenlerin oylarıyla büyük sıçrama yaptığı iddia ediliyor. Medya ve uzmanlar, partinin beklenmeyen yükselişini Federal Meclis Grubu’nun 36 yaşındaki başkanı Heidi Riechinnek’e de bağlıyor. Toplumsal medyayı seçim kampanyasında çok ağır kullanan Riechinnek’in, burada gençlere hitap ettiği, münasebetiyle gençlerin oylarını kazandığı tabir ediliyor. Ayrıyeten, partinin ölçülü bir göç politikasını savunan tek parti olması sebep gösteriliyor. Birinci sonuçların açıklanmasından sonra gözyaşları içinde konuşan Riechinnek, Federal Meclis’te güçlü muhalefet yapacaklarını, toplumsal pozisyonu zayıf olanlar için siyaset yapacaklarını söyledi. Partinin eşbaşkanı Jan van Aken ise sonucu, ‘tarihsel bir başarı’ olarak niteledi.

Buna karşılık, Sol Parti’den ayrılıp Sahra Wagenknecht’in kendi ismiyle kurduğu Sahra Wagenknecht Birliği (BSW), yüzde 4,97 ile yüzde 5 seçim barajının altında kaldı, hasebiyle Federal Meclis’e giremedi. Meğer geçen yılın başında kurulan parti, anketlerde süratle yükselmiş, geçen eylül ayında yapılan Brandenburg, Saksonya ve Thüringen eyalet meclisi seçimlerinde bu üç eyalet meclisine de girmeyi başarmıştı. Medya ve uzmanlar, BSW’deki düşüşü, partinin göç ve iktisat alanlarında seçmenleri ikna edecek program sunamamış olmasına bağlıyor. Ayrıyeten, geçen ocak ayının sonunda Merz’in sistemsiz göçü tedbire önergesine AfD ile dayanak vermesinin de oy kaybında tesirli olduğu belirtiliyor.

HANDELSBLATT: MERZ’İ GÜÇ BİR YENİ BAŞLANGIÇ BEKLİYOR

Düsseldorf’ta yayınlanan iktisat yük Handelsblatt gazetesinde Martin Knobbe, ‘zor bir yeni başlangıç’ başlıklı yorumunda, Merz’i çok sıkıntı bir görevin beklediğini yazdı. Seçimi, ‘iyi bir seçim, tarihî bir seçim’ olarak niteleyen Knobbe, savaş, Almanya’nın dünyadaki rolü ve refahın korunması üzere hayati bahislerin seçimde temel mevzular olduğunu söz etti, bu yüzden seçime iştirak oranının yüzde 83 üzere çok yüksek bir orana ulaştığını belirtti.

CDU’nun oy potansiyelinden tümüyle yararlanamadığını, bir evvelki seçime nazaran yalnızca 4,4 puan artış sağladığını bildiren Knobbe, şu görüşleri tabir etti: “Merz, verdiği sözleri tutmalı, Avrupalı komşuların iştiraki olmadan imkansız görünen sistemsiz göçü nasıl önleyeceğini göstermeli. Halkın mali yükünü azaltmalı, bir Avrupalı başbakan olmalı.”

Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) gazetesinde yer alan yorumda da Merz’in işinin kolay olmadığı belirtilip, şu görüşlere yer verildi: “Almanya’nın Avrupa’daki rolünü yine ayarlamak zorunda. Atlantik ötesi alakalarda dramatik değişimler var, Rusya ile Ukrayna savaşı var, bu meseleler tahlil bekliyor. Almanya Avrupa’da daha öncü bir rol oynamalı. Rusya ile ABD’nin Rusya ile Ukrayna ortasındaki savaşı Avrupa olmadan bitirme teşebbüsü karşısında neler yapacak? Bunu açıklığa kavuşturmalı. Sistemsiz göçü nasıl bitireceğini de göstermeli. SPD ya da Yeşiller koalisyonla bunu nasıl başaracak?”

KOALİSYONDAKİ ÇEKİŞME VE KOALİSYONUN BİTMESİ SONUÇLARI BELİRLEDİ

Deutschlandfunk’ta yer alan yorumda ise, Trafik Lambası koalisyon hükümetinde yaşanan çekişmelerin ve bunların sonunda koalisyonun dağılmasının, seçim sonuçlarında belirleyici olduğu tabir edildi. Seçimden CDU/CSU, AfD ve beklenmedik bir biçimde Sol Parti’nin çıkarlı çıktığı belirtilerek şu görüşlere yer verildi: “Halk, Trafik Lambası koalisyonundan mutlu değildi, bu seçimlerde bu memnuniyetsizliğini gösterdi. Koalisyon ortaklarından en büyük kayba SPD ile FDP uğradı. SPD, tarihinin en büyük hezimetini aldı. Magdeburg, Aschaffenburg ve Münih’teki terör akınları seçimde tesirli oldu. Duygusal mevzularda Olaf Scholz çok zayıf; siyaset bazen hisler ve semboller üzerinden yapılıyor, Scholz bunu kavramadı. Yeşiller’in ana mevzuları olan etraf müdafaa ve iklim değişikliği bu seçimde geri planda kaldı, iç güvenlik ve göç temel hususlar oldu. FDP, koalisyon içinde kendisini öne çıkaramadı, husus ve işçi bakımından yetersiz kaldı.”