‘Türkiye’de Sivil Toplum Algısı’: Hedef gösterilme toplumu etkiliyor
ANKARA – Sivil Toplum Geliştirme Merkezi (STGM) halkın sivil toplum örgütlerine bakışını araştırdı ve sonuçları raporlaştırdı.
“Türkiye’de Sivil Toplum Algısı Raporu”, 8 Aralık 2023-15 Ocak 2024 tarihleri ortasında 42 vilayette ve 3 bin 40 kişi ile yüz yüze görüşmelerde açığa çıkan bulgularla hazırlandı.
‘DEPREM SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİNİN NE KADAR KIYMETLİ OLDUĞUNU ANLAMAMI SAĞLADI
Rapora nazaran kamuoyunda sivil toplumun tanınırlığı düşük olsa da 6 Şubat 2023 Sarsıntıları sonrasında sivil toplum örgütlerinin alandaki çalışmaları örgütlere bakışı olumlu istikamette etkiledi.
Katılımcıların yaklaşık yüzde 50’si sivil toplum örgütlerinin sarsıntı sonrasındaki çalışmalarını gördükten sonra sivil toplum örgütlerine daha olumlu bakmaya başladığını, sivil toplum örgütlerinin zelzelede devlet kurumlarından daha aktif çalıştığını söyledi. İştirakçilere nazaran devletin sivil toplum örgütlerine müdahalesi olmasaydı, örgütler sarsıntıda daha etkin olabilirlerdi.
SİVİL TOPLUM DAYANIŞMAYLA YAN YANA ANILIYOR, ‘DIŞ GÜÇLER’ DİYENLER YÜZDE 1
Sivil toplum denilince akla birinci gelen kavramlar “gönüllülük”, “dayanışma”, “bağış” ve “yardım oldu. “Savunuculuk”, “demokrasi” ve “eylem” kavramları ise en az bahsedilenler ortasında yer aldı.
Çeşitli telaffuzlarla amaç haline getirilen sivil toplum örgütleri için olumsuz tabirleri kullanılmazken, “misyonerlik” ve “dış güçler” kavramları yüzde 1’le listenin en sonunda kendine yer buldu.
‘EN ÇOK YOKSULLUKLA İLGİLİ ÇALIŞAN ÖRGÜTLERE MUHTAÇLIK VAR’
Araştırmada iştirakçilere “Türkiye’nin daha çok hangi bahis ile ilgili çalışan sivil toplum örgütlerine gereksinimi var” sorusu da soruldu. İştirakçiler bu soruya en çok yoksullukla çaba, eğitim ve sıhhat hizmetleri yanıtını verdi. Temel hak ve özgürlükler karşılığı ise son sıralarda yer aldı.
Araştırmaya katılanların yüzde 80’i kamu siyasetlerinin belirlenmesinde ve yaşanan sıkıntıları çözme konusunda sivil toplum örgütlerinin tesirinin olmadığını düşünüyor. Raporda bu durumun sivil toplum örgütlerinin belediyeler, bakanlıklar ve Meclis’teki süreçlere dahil olamamasından kaynaklandığı vurgulandı.
EN GÜVENİLEN KURUM ORDU, EN GÜVENİLMEZ DİNİ CEMAATLER
Araştırmaya nazaran en güvenilen kurum ordu, en az güvenilen kurum ise dini cemaatler oldu. İnanç başlığında kamu kurum ve kuruluşlarından ya da devletten çabucak sonra ise sivil toplum örgütleri geldi.
35 YAŞ ALTI TOPLUMSAL MEDYAYA İKTİDARDAN, DİN ADAMLARINDAN DAHA FAZLA GÜVENİYOR
Raporda 35 yaş altı iştirakçilerin din adamlarına, iktidar partilerine, belediyelere ve dini cemaatlere 35 yaş üstü iştirakçilere nazaran daha az güvendikleri tespit edildi. 35 yaş altı iştirakçilerin toplumsal medyaya daha fazla güvendiği tabir edildi.
SİVİL TOPLUMUN TANINIRLIĞI BİRKAÇ KURUMLA SINIRLI
Deprem sivil toplum örgütlerine ait algıyı olumlu istikamette etkilese de araştırma sivil toplum örgütlerinin kamuoyu tarafından tanınmadığını ortaya koydu. Rapora nazaran sivil toplum örgütleri afet vakitlerinde öne çıksa da kamuoyunda tanınırlıkları düşük.
EN BİLİNİR ÖRGÜTLER KIZILAY, AHBAP
Katılımcılar “Sivil toplum denilince aklınıza ne geliyor?” sorusuna en çok Kızılay ve AHBAP’la cevap verdi. Araştırma ana akım medyada kendilerine yer bulabilen LÖSEV, TEMA, Darüşşafaka üzere örgütlerin de kamuoyu tarafından en bilinen örgütler ortasında yer aldığını gösterdi.
Toplumun yüzde 80’inin sivil toplum örgütlerine hiçbir halde temas etmediği söz edilen raporda “Örgütlenme özgürlüğü alanında yaşanan meseleler hem kamuoyunu hem de sivil toplum örgütlerinin bilinirliğini olumsuz tarafta etkiliyor” değerlendirmesi yapıldı.
SİYASİ İRTİBATLI ÖRGÜTLERİN HALK NEZDİNDE KARŞILIĞI ÇOK AZ
Araştırma, siyasi bağlantılarıyla gündeme gelen örgütlerin ise halk nezdinde karşılığının çok az olduğunu gösterdi. TÜRGEV, Deniz Feneri, İHH üzere örgütlerin kamuoyundaki tanınırlığı düşük kaldı.
SİVİL TOPLUMUN GAYE GÖSTERİLMESİ KAMUOYUNU ETKİLİYOR
Rapora nazaran halkın sivil toplumla münasebete geçme biçimleri yardım alma, burs alma, yurt imkanlarından yararlanmayla sonlu kaldı. İştirakçilere sivil toplum örgütlerine neden üye olmadıkları sorulduğunda “Bu tip faaliyetlere katılmaktan çekiniyorum, korkuyorum” karşılığının verilmesi dikkat çekti.
ÜYE BİLDİRİM ZARURİLİĞİ VATANDAŞIN
Araştırma gençlerin sivil toplum örgütlerini tanısa da ilgiye girmekten çekindiğini de ortaya koydu. Bu durumun ise dernekler için getirilen üye bildirim zorunluluğundan kaynaklandığı belirtildi.
Araştırmada sivil toplum örgütlerinin üye ya da istekli bulmakta zorlanmasının örgütlenme özgürlüğü alanında yaşanan problemlerden kaynaklandığı belirtilirken, sivil toplum alanının genişlemesi için elverişli şartlar yaratıldığında bu durumun değişebileceği de söylendi.
TANIDIKÇA İTİMAT YÜKSELİYOR
Raporun bulgularına nazaran sivil toplumla münasebet kuran, sivil toplum örgütlerine ait algısı daha olumlu ve inanç seviyesi daha yüksek olan iştirakçiler için durum karamsar değil. İştirakçiler sivil toplum örgütlerini tanıdıkça itimat yükseliyor. Eğitim ve gelir seviyesi arttıkça ise sivil toplumla alaka artıyor. Halihazırdaki duruma nazaran iştirakçilerin yüzde 36’sı sivil toplum örgütlerine güveniyor.
(HABER MERKEZİ)
