Yeni bir yüzyılın eşiğinde: İlk törenden bugüne Oscar ödülünün kısa tarihi
DUVAR- Ödül döneminin öne çıkan üretimlerinin yarışacağı, Amerikan sinema sanayisinin en büyük ödül merasimi olan Oscar Mükafatları bu yıl 97’nci sefer sinemaseverlerle buluşacak.
Ödülleri, hayal kırıklıkları, kırmızı halı seremonisi ve her yıl tartışma konusu olan seçimleriyle sinema tarihini şekillendiren merasimde bu yıl, “Anora”, “Conclave”, “The Substance”, “Emilia Perez”, “The Brutalist” ve “Wicked” üzere üretimler, Oscar’ın en argümanlı adayları ortasında yer alıyor.
BİRİNCİ OSCAR MÜKAFATLARI 1929’DA DÜZENLENDİ
Yakın gelecekte bir asrı ardında bırakmaya hazırlanan ve resmi ismiyle Akademi Mükafatları olarak bilinen Oscar Mükafatları, Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi (AMPAS) tarafından sinemanın tesirini ve sanayinin gelişimini onurlandırmak hedefiyle birinci olarak 1929’da düzenlenmeye karar verildi.
İlk merasim, Büyük Buhran’ın başladığı 1929’da 270 kişinin iştirakiyle yapıldı ve sırf 15 dakika sürdü. 1930’lardan itibaren ise merasim daha geniş kitlelere hitap etmeye başladı.
İlk “En Uygun Film” mükafatını kazanan üretim, direktörlüğünü William Wellman’ın üstlendiği “Wings” oldu. Bu sinema, birebir vakitte büsbütün sessiz olan ve bu kategoride ödül kazanan tek sinema olarak tarihe geçti.
Emil Jannings, “The Last Command” ve “The Way of All Flesh” sinemalarındaki performanslarıyla birinci “En Yeterli Erkek Oyuncu” mükafatını kazandı. Janet Gaynor ise “7th Heaven, Sunrise: A Song of Two Humans” ve “Street Angel” sinemalarındaki performanslarıyla birinci “En Uygun Bayan Oyuncu” mükafatına layık görüldü.
OSCAR HEYKELCİĞİNİN HİKAYESİ
Oscar heykelcikleri, AMPAS’ın kurucu üyelerinden ve Metro-Goldwyn-Mayer (MGM) stüdyolarının baş sanat yönetmeni Cedric Gibbons tarafından tasarlandı.
Gibbons elinde kılıç tutan ve Akademi’nin özgün kısımlarını temsil eden beş kollu sinema makarasının üzerinde duran bir şövalye figürü çizdi.
Bu tasarımı hayata geçirmek için heykeltıraş George Stanley görevlendirildi. Bu heykelcikler birinci bronzdan yapıldı lakin İkinci Dünya Savaşı sırasında materyal yetersizliği nedeniyle alçıdan üretildi, savaş sonrası 24 ayar altın kaplanarak tekrar üretilmeye başlandı.
OSCAR’IN REKORLARI
En çok Oscar kazanan sinemalar “Ben-Hur”, “Titanik” ve “Yüzüklerin Efendisi: Hükümdarın Dönüşü”, her biri 11 mükafatla bu rekoru paylaşıyor.
ABD’li sinema imalcisi Walt Disney, 26 mükafatla en çok Oscar kazanan kişi olarak tarihe geçti.
En genç Oscar kazanan oyuncu ise 10 yaşında “Paper Moon” sinemasıyla “En Güzel Yardımcı Bayan Oyuncu” mükafatını kazanan Tatum O’Neal.
Anthony Hopkins, 83 yaşındayken “The Father” sinemasıyla en yaşlı “En Yeterli Erkek Oyuncu” mükafatı kazanan oyuncu unvanını elinde bulunduruyor.
ABD’li oyuncu Christopher Plummer ise 82 yaşında “Beginner” sinemasıyla “En Güzel Yardımcı Erkek Oyuncu” mükafatını kazandığında, bu mükafatı kazanan en yaşlı oyuncu oldu.
Son olarak 21 adaylıkla ünlü oyuncu Meryl Streep, en fazla Oscar adaylığı alan kişi olarak öne çıkıyor.
OSCAR ÖDÜLLERİ’NİN UNUTULMAZ ANLARI
“Baba” sinemasındaki rolüyle 1973’te “En Düzgün Erkek Oyuncu” mükafatını kazanan Marlon Brando, ABD’de Amerikan yerlilerine yapılan muameleye dikkati çekmek için merasime katılmadı. Brando, merasimi boykot ederek yerine o periyotta 26 yaşında olan Amerikan yerlisi aktivist Sacheen Littlefeather’i gönderdi. Oscar’da sahne alan birinci Amerikan yerlisi Littlefeather, 60 saniyelik konuşmasının akabinde Brando’nun yerine mükafatı reddetti.
ABD’li komedyen Ellen DeGeneres 2014’teki merasim sırasında Meryl Streep, Bradley Cooper, Brad Pitt, Angelina Jolie, Julia Roberts ve Jennifer Lawrence üzere ünlü isimlerle birlikte öz çekim yaptı.
DeGeneres’ın, X toplumsal medya platformundan paylaştığı fotoğraf milyonlarca etkileşim aldı. “Oscar Selfie”si olarak bilinen bu fotoğraf, 2014’te en fazla “yeniden paylaşılan” gönderi oldu.
89’uncu Oscar’ın düzenlendiği 2017’de, “En Âlâ Film” ödülünün kazananını anons etmek üzere sahneye çıkan Warren Beatty ve Faye Dunaway ezkaza mükafatı “La La Land”in kazandığını duyurdu.
Filmin oyuncuları teşekkür konuşmasını yaparken, Beatty’e “En Güzel Bayan Oyuncu” mükafatı zarfının verildiği ve Oscar’ın asıl sahibinin “Moonlight” olduğu ortaya çıktı.
Sahnede yaşanan kaosun akabinde Beatty, elindeki zarfta “Emma Stone, La La Land ile kazandı.” yazdığını açıklayarak, sinema grubundan özür diledi.
94. Oscar Mükafatları merasimi ise oyuncu Will Smith’in sahnede sunucu Chris Rock’a attığı tokatla hafızalara kazındı.
Rock, Smith’in eşi Jada Pinkett Smith’in saçkıran hastalığı nedeniyle saç kaybı yaşamasıyla ilgili latife yapınca, Will Smith sonla sahneye çıkıp Rock’a tokat attı.
“Eşimin ismini ağzına alma.” diye bağıran Smith, ilerleyen saatlerde yaptığı ödül konuşmasında olay nedeniyle özür diledi.
OSCAR’IN ZIT KÖŞELERİ
Aktris Beatrice Straight, “Network” sinemasında sadece 5 dakika ekranda yer almasına karşın, 1977’deki merasimde “En Güzel Yardımcı Bayan Oyuncu” mükafatına layık görüldü.
Anna Paquin, 1994’de 11 yaşındayken, Emma Thompson, Winona Ryder ve Holly Hunter üzere güçlü rakiplerini geride bırakarak, “En Güzel Yardımcı Bayan Oyuncu” mükafatını kucakladı.
“Shakespeare in Love” sinemasının 1999’daki “En Yeterli Film” kategorisindeki rakibi “Saving Private Ryan”ı geçerek Oscar’ı kazanması, sinemaseverler ortasında tartışmalara yol açtı. Birçok kişi sinemanın imalcisi Harvey Weinstein’in çok kampanya yaparak mükafatı “satın aldığını” ileri sürdü.
Oscar tarihinde, İngilizce olmayan hiçbir sinemanın “En Yeterli Film” mükafatını kazanmamış olması nedeniyle güçlü bir aday olarak görülmeyen Güney Kore üretimi “Parazit”in 2020’de mükafatı kazanması, Akademi Mükafatları tarihinde bir dönüm noktası oldu.
(ANADOLU AJANSI)
