Barınaktan köpek sahiplenmede ‘bürokrasi’ engeli: Olmayan yönetimin belgesi istendi

İSTANBUL – Kamuoyunda önemli tartışmalara neden olan ve 2 Ağustos’ta Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren ‘Hayvanları Muhafaza Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un yönetmeliği en az kendisi kadar tartışma yarattı.

Zira yönetmeliğin ortaya çıkmasıyla görüldü ki, hayvanseverlerin, hayvan hakları savunucularının, avukatların, STK temsilcilerinin, hayvansever siyasalların yasanın ortaya çıkış sürecinde uyardıkları pek çok durum gerçekleşti.

Köpeklerin sahiplenilme şartları da bunlardan biri oldu. Yasa taslağının tartışıldığı periyotta, kelam konusu yasa ile sahiplendirmenin önünün açılacağı belirtilmişti. Lakin yönetmelikle anlaşıldı ki, sahiplenmenin önüne pek çok bürokratik mahzur konulmuş.

Bu durumun en somut örneklerden biri de, bir halde Ümraniye Belediyesi barınağına düşen Patik’in hikayesi…

PATİK’İ 6 GÜNDE BARINAKTAN GÜÇ ÇIKARDILAR

Patik’in kıssasına geçmeden evvel sahiplendirmenin yönetmelikte nasıl yer aldığını hatırlatalım. Yönetmelikte hayvan sahiplerinin misyon ve sorumlulukları başlıklı 7. unsurunun h bendinde, barınaktan köpek sahiplenmek isteyenlerin apartman ya da site idaresinden köpek bulundurabileceğine dair evrak alması koşulu yer alıyor.

Peki yaşadığınız yerde apartman idaresi yoksa? Barınak vazifelileri, olmayan bir apartman idaresinden evrak isteyebilir mi? Patik’in öyküsü tam da bu sorular etrafında başlıyor. Ümraniye’de Patik’le karşılaşan ve onu sahiplenerek barınaktan çıkarmak isteyen Ümraniye Hayvan Hakları İnisiyatifi üyelerinden, yaşadıkları konutların, apartmanların ‘olmayan’ idarelerinden evrak istendi. Tam 6 günlük uğraş sonunda Patik’i barınaktan çıkardılar. Fakat yaşanılanlara kendileri de şaşkınlar. Köpek barınakta, onu sahiplenmek isteyen de orada lakin bürokrasi, bu süreci neredeyse imkansız kılıyor.

Özge Koçyiğit, Patik’i barınaktan çıkarmak için günlerce uğraştı.

YÖNETİMİ OLMAYAN APARTMANDAN KARAR DEFTERİ İSTENDİ

Ümraniye Hayvan Hakları İnisiyatifi, 20 Ocak’ta X platformunda yaptığı paylaşım ile Patik’i barınaktan çıkardıklarını duyurdu. Sahiplenme sürecinde yaşadıkları düşünceleri da aktararak “sahiplendirme sürecinin önünü açın” biçiminde davet da yaptılar.

Patik’i barınaktan çıkarmak için 2 kişi onu sahiplenmeye çalıştı. Sonunda Özge Koçyiğit, Patik’i sahiplenmeyi başardı. Koçyiğit, Patik’le Ümraniye Barınağı nöbeti sırasında tanıştıklarını anlatıyor: “Bizler nöbet alanındayken Patik geldi yanımıza. Çok sakin, çok uysal, daima kendini sevdirmeye çalışan bir köpekti. Nöbet alanında ona bakmaya başladık lakin bir mühlet sonra onun için yer bakmaya başladık. Zira çok uysal bir köpekti. Bahçeli bir mesken bulduk, orayı düzenleyip onu yerleştirdik lakin bu alandan kaçtı. Günlerce onu aradık. Fotoğrafını alıp barınağa gittik ve bize orada olduğu söylendi.”

Patik’i buldukları için çok sevindiklerini anlatan Koçyiğit, çabucak onu sahiplenmek istediklerini yetkililere iletmişler. Lakin bu süreç hiç düşündükleri üzere ilerlememiş. Koçyiğit, hayli meşakkatli olarak tanımlıyor bu süreci ve ekliyor: “Patik’i almak istedim. Konutumun tapusunu ve kimliğimi götürdüm. 10 daireli bir binada yaşıyorum. Bu apartmanda idare olmadığı için bir karar defteri ya da idare planı sunamadım. Nedenleriyle bunu anlattım fakat ısrarla idare planı getirmemi istediler. Meğer yeterli niyetli bir sahiplendirme süreci maddeleşmiş olsaydı tüm bunlara gerek bile olmayacaktı. Ayrıyeten tapu, ‘mülkün benim olduğunu, kimseden icazet almama gerek olmadığını’ kanıtlamazsa diğer ne deliller? Adalet esasen ‘mülkün temeli’ diye yazmaz mı her yerde?”

‘HAFTA SONU SAHİPLENDİRME YAPILMAYACAĞI SÖYLENDİ’

Patik’i bahçeli müstakil meskeni olan bir arkadaşları sahiplenmek istemiş. Tıpkı formda tapu ve kimlikle barınağa gitmiş. Patik’i sahiplenmeye çalışırken evraka takılan ikinci kişi olmuş.

Koçyiğit bunu şöyle anlatıyor: “Evinin müstakil olduğunu söylüyoruz, tapusunda da yazıyor tekrar de bizden bunu kanıtlamamız istendi. Güç bela tapuya tekrar gittik bir doküman aldık. Tapuda “bahçeli kargir bina” yazmasına karşın bizden tekrar idare planı istendi. Bir formda tapuya yeniden gidildi, yeniden doküman alındı lakin o da kabul edilmedi. Patik’i almak için cumartesi tekrar gittik. Hafta sonu olduğu için süreç yapamayacaklarını belirttiler. Bu nasıl bir şey anlamadık. Hafta sonları sahiplendirme yapılmayacak mı yani? İnsanların birden fazla çalışıyor, hafta sonu gidip köpek sahiplenmek istese olmayacak mı? Bunların tümü mutlaka altyapısı olmayan mazeretlerdir maalesef.”

‘TAMAMEN KEYFİ UYGULAMALAR MEVCUT’

Koçyiğit, Patik’i öteki birisinin sahiplenmek istemesi üzerine bu şahsa ilişkin tapuyla birlikte sahiplendirme süreci için tekrar barınağa gittiklerini anlatıyor. Tapuda ismi geçenlerden onay alınmış, evrak sunulmuş. Arsa tapulu olduğu için burada da bir idare planı yokmuş.

Ancak Koçyiğit bu dokümanların sunulmasıyla diğer evrak sorulmadığını söz ederek “İlk baştaki durum ile birebir biçimde idare planı olmamasına karşın bu sefer Patik’i alabildim. Büsbütün keyfi uygulamalar mevcut” sözlerini kullanıyor.

Patik’i 21 Ocak Salı günü barınaktan çıkaran ve himayesine alan Koçyiğit, yaşadıkları süreçle ilgili “Sahiplenmeyi kolaylaştıracaklarına pürüzlerle karşılaşıyoruz. Keyfi ve bireye özel muamele gösteriliyor. Günlerce bir köpeği sahiplenmek için uğraştık” diyor.

Avukat Arzu Aydoğan, Kat Mülkiyeti Kanunu’nu işaret ediyor.

‘BU KADAR BÜROKRATİK SÜREÇ HAYVANIN FAYDASINA DEĞİL ZİYANINA İŞLİYOR’

Koçyiğit’in yaşadığı bir durumda kalanlar ne yapmalı? Bu soruyu İstanbul Barosu üyesi, birebir vakitte Kurtuluş Pati Dostları gönüllülerinden olan avukat Arzu Aydoğan’a sorduk.

Aydoğan, 5199 Sayılı Hayvanları Müdafaa Kanunu’nun itirazlara karşın değiştirilmesi sürecinde kamuoyuna “bu bir sahiplenme çalışmasıdır” argümanlarının sunulduğunu hatırlatıyor. Fakat uygulama yönetmeliğinin çıkmasıyla lisana getirdikleri tasalarının somutlaştığını gördüklerini lisana getiriyor.

Aydoğan, Patik’in sahiplenilme sürecinde aslında gayenin “kolaylaştırma” olmadığının kanıtlandığını söz ediyor. Aydoğan mevzuyla ilgili şunları söylüyor: “Ümraniye Barınağı ve diğer barınaklardan duyduğumuz üzere bu tıp evraklar bazen keyfi bazen de Tarım Bakanlığı’nın kontrol korkusu ile isteniyor. Lakin somut örneklerde gördüğümüz üzere, her konut tıpkı şartlara sahip değil ve bu şartlara uygun dokümanlar istenmesi gerekir. Ayrıyeten doküman gerekmeyen durumlarda vatandaşın beyanına güvenmek” de gerekir. Bu kadar bürokratik bir sürecin hayvanlara faydası değil ziyanı olacağı apaçık ortada. Müstakil meskenden yönetici onayı istenemez, zira yönetmelikler normlar hiyerarşisinde kanunların altında yer alır.”

Bu noktada Kat Mülkiyeti Kanunu’nu işaret eden Aydoğan, “Kat Mülkiyeti Kanunu Husus 34’e nazaran, ana gayrimenkulün sekiz yahut daha fazla bağımsız kısmı varsa, yönetici atanması mecburidir. Ana gayrimenkulün bütün kısımları bir kişinin mülkiyetinde ise, malik kanunen yönetici durumundadır. Bu durumda şayet yönetmelik uygulanıyorsa yönetmeliğin kanuna muhalif olması sebebiyle iptali gerekir. Fakat memur keyfiyeti ise o memur hakkında vazifesi berbata kullanma yahut ayrımcılık hatasından gerekli şikayetler yapılabilir” diyor.