89 kişinin öldüğü Galeria Davası’nda kararın bozulması istemi
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Maraş merkezli 11 kenti etkileyen 6 Şubat 2023’teki zelzele sırasında Diyarbakır’da yıkılan ve 89 kişinin ömrünü yitirdiği Diyar Galeria davasında, kararın bozulması istikametinde mütalaa verdi. Savcılık, Diyarbakır 11’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nin müteahhit Sedat Eser, Mehmet Hoş Yiğit, Şeyhmus Yiğit ve inşaat mühendisi fenni mesul Tevfik Demir’e “bilinçli taksir” kabahatinden 17 yıl 6’şar ay mahpus cezası verilmesini ve mevti nedeniyle müteahhit Eser hakkındaki davanın düşürülmesine yönelik kararının eksik incelemeden bozulmasını istedi.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi tarafından onan kararın, eksik raporlar ve başka bireyler yönelik tezlere ait soruşturma ve kovuşturma yürütülmeden karar kurulması nedeniyle bozulmasını talep etti.
Savcılık, Diyarbakır 11’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nin 22 Mart 2024’te tarihli kararına tarafların yaptığı itiraza karşı hazırladığı mütalaayı, belgeyi inceleyen Yargıtay 12’nci Ceza Dairesi’ne sundu. Mütalaada, binanın yer artı 2 katının tamamlandığı 29 Ekim 1997’deki kontrolde, ruhsata karşıt eklerin yapıldığı gerekçesiyle mühürlendiğine işaret edilerek, yıkımda bu durumun taksir teşkil edip edilmediğinin tespit edilmemesinin karar istikametinden eksik kaldığı vurgulandı.
Mütalaada, sanıkların hukukî durumu üzerinde değişikliğe yol açabilecek Hacı Metin Yiğit ve İbrahim Halil Yiğit ve Murat Yapıt’ın, yakalanma kararı beklenmeden karar kurulduğu bu durumunda, belgedeki eksiklik olduğu vurgulandı.
Mütalaada, yapılan tadilat, ruhsat değişiklerini koruma etmeyen ve soruşturma müsaadesi için belgeleri ayrılan belediye çalışanlarının soruşturma sonucunun beklenmesinin evraktaki öteki bir eksiklik olduğuna dikkat çekildi.
KOLON KESME VE YÜZME HAVUZU TESİRİ ARAŞTIRILMADI
Mütalaada, Fırat Üniversitesi’nin 18 Nisan 2024 tarihli raporunda, bina projesinde görülen bodrum katındaki bir kolonun eksik olduğu ya da tıraşlandığı ve bunun yıkılmada tesirli olduğunun tespitinin yapıldığı kaydedildi. Misal tezlerin site sakinleri tarafından lisana getirildiği vurgulanan mütalaada, B Blok’ta ani göçmenin meydana gelmesinin kolon kesildiğinin göstergesi olabileceği belirtilerek, B ve D blokları altında inşa edilen proje dışı yüzme havuzunun tabana çok yük bindirmesi, gerekli yalıtımla donatılıp donatılmadığını, drenajının olup olmadığının irdelenmeden kararın kurulduğu kaydedildi.
‘ÖZDEMİR’İN KOLON KESİLDİ TEZİ ARAŞTIRILMADI’
Mütalaada, binada bulunan spor salonu müşterisi olan Savcı Mehmet Karababa’nın soruşturma kademesinde “kolonların kalınlıklarının eşit olmadığını, tıraşlama yapılmış olabileceğini iddiası olarak söylediği”, binada elektrik işi yapan Mehmet Cemal Eflatun’un kolonların hiltiyle kırıldığı argümanında bulunduğu, fakat bunların kovuşturma basamağında dinlenmediği belirtildi. Sarsıntıda binanın enkazı altında kalan Diyarbakır Barosu avukatlarından Serhan Özdemir’in kolon kesitiyle ilgili dava açtığı tarafındaki haberlere işaret edilen mütalaada, bu savın hukukî akıbetinin araştırılmadığı, ruhsata muhalif, proje dışı tadilat, imalat yapan, ruhsatsız spor salonu işleten, ruhsatsız yüzeme havuzu yapanlar haklarında kamu davası açılmadığının altı çizildi.
DEPREME GÜÇLÜ RAPORUNDA İMZASI OLANLAR DİNLENMEDİ
Mütalaada, binada dershane açılması nedeniyle Diyarbakır Vilayet Ulusal Eğitim Müdürlüğü’nün istemi üzerine Dicle Üniversitesi’nin 20 Ağustos 2010’da, yapının statik projeye uygun yapıldığı ve “dayanıklılık” raporu verdiği kaydedilerek, dava sürecinde bu raporu verenlerin dinlenmediği belirtildi.
Binanın, Sivrice zelzelesi sonrası, İstanbul zelzelenin akabinde çıkarılan yönetmeliğin getirdiği yükümlük kapsamında Etraf ve Şehircilik Bakanlığı İl Müdürlüğü ile Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi ile ilgili belediyelerin inceleme yapıp yapmadığı ve yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğinin araştırılmadığı kaydedildi.
DONATI-KOROZYON MÜNASEBETİ BİNA YAPISINDA İNCELENMEDİ
Mütalaada, Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Mustafa Öztürk’ün “donatı ve korozyon” ilgisini incelediği akademik çalışmasına işaret edilerek, bu hususta uzman raporundaki uzman eksikliğine işaret edildi. Mütalaada, uzman raporunun, Öztürk’ün belirttiği tüm etkenleri kapsar biçimde olduğu, fakat eksper heyetinin kelam konusu etkenlerle ilgili uzmanlardan oluşması gerekirken heyetlerin yalnızca inşaat mühendisliği konusunda uzmanlardan oluşmasının rapor açısından eksiklik olarak değerlendirildi. Yargılama sırasında, bu durumun ise bunun tesirine dair yapılacak tartışmanın hukuk dışı bırakıldığı kaydedildi.
MY OFFİCE İNŞAAT
Mütalaada, Diyar Galeria’nın yakınında yapılan Oryıl My Office’nin inşaatının binanın temeline ziyan verip vermediği, binanın direncini düşürüp düşürmediği istikametindeki tezlere karşı rapor alınması gerekirken bu hususta, tüm soru ve olasılıkları karşılar nitelikte ehil uzmanlardan oluşan heyetten rapor aldırılması gerektiğinin gözetilmediği belirtildi.
Mütalaada, Diyar Galeria’nın yalnızca yılan bloğundan karot alındığı, ayakta kalan ve ziyan nazaran öteki bloklardan karot örneği alınmadığı, alınan karot örneklerinde de iş makinalarının darbesine maruz kalıp kalmadığının, hasarlı olup olmadığı raporlarda yer almadığı kaydedildi.
Mütalaada, kolon kesilme tezi, ruhsat süreci, binanın yönetmeliğe uygun olup olmadığı, müdahale olup olmadığı, binanın mukadderatına terk edildiği tarafındaki haberler bulunduğu ve bunlara kapsayacak bir çalışma yapılarak, kim ve kimlerin yükümlülüklerine ters davrandıkları, tesirlerinin dereceleri belirlenmesi gerekirken belirlenmemiş olduğu kaydedildi.
EKSİK KOVUŞTURMAYLA CEZALANDIRMA
Gerek Fırat üniversitesi heyetinde gerekse de Dokuz Eylül Üniversitesi’nde aldırılan raporlarda heyetteki eksperlerin sadece inşaat mühendisliği ana bilim kısmından oluşturulduğu ve patlayıcıların binalar üzerinde tesiri konusunda mühendis bilirkişinin bulundurulmamasına dikkat çekilen mütalaada, Dicle Üniversitesi, Fırat üniversitesi Raporu ve Dokuz Eylül Üniversitesi raporları ortasındaki çelişkilerin giderilmediğine yer verildi. Mütalaada, sanıkların maddi gerçek ortaya çıkarılmadan, eksik kovuşturma ile ceza verildiği vurgulanarak, hukuka terslik nedeniyle bozulması istendi.
(MEZOPOTAMYA AJANSI)
